Af álfum og gæsahúð
Leikverk: Benedikt Búálfur í uppsetningu Leikfélags Vestmannaeyja
Höfundur: Ólafur Guðlaugsson
Leikstjóri: Árni Grétar Jóhannsson
Tónlist: Þorvaldur Bjarni Þorvaldsson/Andrea Gylfadóttir
Það er eitthvað alveg sérstakt við að mæta til frumsýningar á nýju leikverki hjá áhugaleikhúsi úti á landi eins og Leikfélagi Vestmannaeyja. Á frumsýningardegi er spennan í leikhúsinu næsta áþreifanleg og þegar hún blandast við tilhlökkun spariklæddra leikhúsgesta, sem mættir eru margir hverjir til að sjá sitt eigið fólk á sviði, þá myndast andrúmsloft sem maður finnur hvergi annarsstaðar. Það mátti vart greina á milli hvor okkar var spenntari ég eða Kristel, 7.ára gömul frænka mín, þar sem við gengum inn í töluvert breyttan áhorfendasal í leikhúsinu hér í bæ þann 3.desember s.l. Meðal annars er búið að hækka áhorfendapallana, sem mér finnst persónulega koma mjög vel út enda stækkar sjónsvið áhorfandans til muna við þessar breytingar. Þetta er í fyrsta skipti sem Benedikt Búálfur birtist á sviði LV en stykkið er það 175. í röðinni sem þetta elsta áhugamannaleikhús á landinu setur upp. Verkið fjallar á ævintýralegan hátt um baráttu góðs og ills. Dídí mannabarn fer með Benedikt búálfi til Álfheima þar sem uppnám ríkir vegna þess að dökkálfarnir, undir stjórn Sölvars súra, eru búnir að ræna Tóta tannálfi sem hefur í för með sér afdrífaríkar afleiðingar. Úr verður fjörugt og spennandi ævintýri sem, ásamt frábærri tónlist þeirra Þorvaldar Bjarna og Andreu Gylfa, nær auðveldlega að fanga athygli áhorfands og halda henni allan tímann.
Það er svo margt sem þarf að ganga upp í verki sem þessu. Tónlistin ásamt lýsingu og hljóði, búningum, förðun og sviðsmynd, þetta allt þarf að vera í lagi til að skapa réttu stemninguna. Fá okkur hin til að trúa að við séum í raun að fá að ferðast með persónum og leikendum til heima sem við annars fengjum aldrei að sjá. Það mæðir því töluvert á fólkinu á bakvið tjöldin eins og Viktori Ritmuller, ljósa- og hljóðhönnuði sýningarinnar. Lýsingin var góð og reyndar frábær á köflum. Það sama má segja um hljóðið sem var algerlega óaðfinnanlega unnið og reyndar eftirtektarvert hversu mikið jafnvægi og samræmi var í hjóðvinnslunni alla sýninguna. Slíkt getur bara skipt sköpum í verki eins og þessu, þar sem skiptist á talað mál og sungið. Bæði búningahönnun og förðun var heilt yfir litið vel heppnuð. Mér fannst sérstaklega vel til fundið að ljósálfarnir skyldu klæðast svipuðum satín ponsjó/slám og við sjáum þá klæðast þegar þeir dansa í kringum bálið á Þrettándanum hér í Eyjum. Það eitt færði ævintýrið, í mínum huga, nær okkur Eyjamönnum í tíma og rúmi. Svo fannst mér búningurinn hans Daða dreka einstaklega flottur og frábær sú hugmynd að gera Sölvar súra enn stærri og ógnvekjandi með því að hafa hann á stultum á sviðinu. Leikmyndin var líka vel heppnuð og skemmtilega útfærð. Hún byggist að töluverðu leyti upp á færanlegum flekum sem henta einkar vel á minni sviðum eins og hjá LV. Ég verð síðan að nefna hversu skemmtileg mér fannst sú hugmynd að nýta rýmið umhverfis áhorfandann í verkið. Áttu álfarnir það til að birtast öllum að óvörum, allt í kringum áhorfendur, svona svipað og álfar jú gera þegar þeir birtast óvænt fólki í stokkum og steinum samkvæmt gömlum þjóðsögum.
Og talandi um álfa þá var gaman að sjá alla ungu aukaleikarana í hlutverki ljósálfa, blóma í álfheimum og dökkálfa. Án þeirra hefði ævintýraheimurinn ekki verið samur sem sýnir að hvert hlutverk er mikilvægt þegar á heildina er litið. Ég get ekki látið hjá líða að nefna hina krúttlegu Alexöndru Ósk Guðrúnardóttur sem leikur dúkkuna hennar Dídíar. Þó hlutverkið sé ekki stórt þá getur hinsvegar verið erfitt fyrir svo ungan leikara að þurfa að halda sömu stellingunni í margar mínútur líkt og Alexandra þurfti að gera. Má með sanni segja að hún hafi verið trúverðug í hlutverki sínu því þegar dúkkan loks lifnaði við mátti heyra hversu hissa yngstu áhorfendurnar voru á að þetta hafði ekki verið alvöru dúkka þarna í hillunni eftir allt saman.
Jóhann Helgi Gíslason og Thelma Lind Þórarinsdóttir fara vel með hlutverk sín sem Aðalsteinn álfakonungur og Brynhildur álfadrottning. Það sama má segja um Ólaf Inga Sigurðsson sem leikur Tóta tannálf. Ólafur hefur tekið þátt í nokkrum uppsetningum hjá LV og er sjarmerandi í hlutverki Tóta en ég minnist ekki að hafa séð Jóhann Helga áður á sviði. Bæði hann og Thelma stóðu sig vel sem hin virðulegu konungshjón í álfheimum, þannig að eftir var tekið. Eitt af því sem mér fannst standa uppúr var annarsvegar sérstaklega fallegur og skýr söngur Thelmu Lindar, sem var algjörlega frábær og svo hinsvegar söngur bróður hennar hans Skærings Óla Þórarinssonar. Skæringur, sem syngur fyrir hönd Aðalsteins álfakonungs, fór svo einstaklega vel með lagið sem hann syngur í verkinu að gæsahúðin hríslaðist ítrekað um undirritaða og aðra viðstadda. Hefði ég helst af öllu viljað getað klappað hann upp og látið hann syngja fleiri lög. Þvílík túlkun, þvílíkur kraftur!
Albert Snær Tórshamar leikur hinn ógurlega Sölvar Súra og ferst það vel úr hendi. Ég man ekki í fljótu bragði eftir að hafa séð Albert áður á sviði LV. Það var hinsvegar ekki að sjá að þar færi einhver stressaður byrjandi þar sem hann valsaði ógnvekjandi um sviðið á háum stultum. Albert er með þrælflotta og skýra rödd fyrir leiksviðið hvort heldur hann syngur eða talar. Það er ekki allra að geta beitt röddinni þannig að hún hljómi dimm, rám og illskuleg en um leið geta haldið rétta tóninum og sungið ófalskt. Það tóks Alberti hinsvegar með stæl og vona ég svo sannarlega að við fáum að sjá meira af honum í leikhúsinu í framtíðinni.
Alexander Páll Salberg mætir að þessu sinni í hlutverki hins skemmtilega karakters Jósafats mannahrellis. Ég hafði á orði við einn sessunaut minn í leikhléinu hve Alexander passar alltaf vel í sín hlutverk. Það er sama hvort það er lævís köttur, aldraður herbergisþjónn eða Jósafat mannahrellir í álfheimum, hann verður eitt með karakternum og hrífur áhorfandann með sér. Sér í lagi ef hlutverkin hafa eitthvað skemmtilegt, öðruvísi eða kómískt við þau. Alexander er algjörlega frábær í að túlka slíka karaktera.
Svanhildur Eiríksdóttir leikur Dídí mannabarn. Svanhildur hefur vaxið mjög á sviði leikhússins og gaman að sjá hana takast á við stærri og viðameiri hlutverk. Síðast sá ég hana í hlutverki bangsamömmu í Dýrunum í Hálsaskógi og líkt og þá er það andlit hennar og rödd sem vekja hjá mér sérstaka hrifningu. Svanhildur túlkar hina ungu Dídí vel, er mátulega ýkt í sakleysi sínu og sviðsleikur hennar skemmtilegur. Svanhildur tekst vel á við ábyrgðina sem fylgir því að vera á sviðinu nánast allan tímann enda hef ég á tilfinningunni að hún geri allt 110% sem hún tekur sér fyrir hendur. Svo syngur hún líka vel...auðvitað!
Óli Bjarki Austfjörð fer með hlutverk sjálfs Benedikts Búálfs. Ég er hrifnæm, því verður ekki neitað, en ég hef aldrei áður upplifað að fá gæsahúð strax á upphafsmínútu leikverks. Nákvæmlega það gerðist hinsvegar rétt eftir að Óli Bjarki hóf upp raust sína í upphafssöngnum. Og það gerðist ekki bara einu sinni heldur fjórum sinnum á meðan söngnum stóð! Ég hef séð Óla Bjarka áður í nokkrum verkum, fylgst með honum fara hægt og bítandi fram með hverju hlutverkinu sem hann hefur tekist á hendur. Og þó ég hafi heyrt af því fyrir einhverjum vikum síðan, og fagnað í laumi, að hann kæmi til með að fara með aðalhlutverkið að þessu sinni, átti ég bara alls ekki von á því að þarna sprytti fram nánast fullmótaður leikari, seytandi sjálfstrausti með þessa líka rosalega flottu og öruggu söngrödd! Eftir þessa frábæru frammistöðu hef maður á tilfinningunni að Óli Bjarki geti leikið allt! Hann hefur öll verkfærin til þess.
Kristinn Viðar Þorbergsson leikur Daða dreka. Ég hef hvorki séð þetta stykki í uppfærslu annars leikfélags né lesið bækurnar um Benedikt búálf. Ég veit því lítið hvaða karakterseinkennum Daði dreki á að búa yfir samkvæmt höfundi verksins. Það veit hinsvegar Kristinn Viðar alveg uppá tíu. Daði dreki er, í hans höndum, yndislega meðaumkunarlegur og hrikalega fyndinn karakter. Frá fyrstu mínútu, eftir að Kristinn birtist á sviðinu, hreif hann salinn með sér sem hinn huglausi dreki sem vill gera eitthvað allt annað en þurfa að taka sjálfur þátt í einhverju vesenis stríði við Sölvar súra og dökkálfana hans. Sviðsleikur Kristins var algjörlega dásamlegur og viðurkenni ég að enn og aftur kom söngatriði í verkinu mér í opna skjöldu þegar Kristinn Viðar, sem býr yfir ótrúlega fallegum víbrató í röddinni, söng algjörlega óaðfinnanlega og stórvel lagið sitt ,,Ef ég væri hugaður”. Alveg magnaður performans!
Árni Grétar Jóhannsson leikstjóri getur verið stoltur af vinnu sinni með Leikfélagi Vestmannaeyja. Ég er sannfærð um að starfið, með þessu einstaklega áhugasama leikhúsfólki sem við eigum hjá LV, hafi verið þrælskemmtilegt. Sjálfri þykir mér hreint magnað að sjá hversu miklar framfarir hafa orðið hjá mörgum úr leikhópnum. Það sem stóð uppúr í mínum huga eftir frumsýninguna var hversu innileg leikgleði skein úr hópnum sem heild, hversu vel hver og einn lagði sig fram um að gefa allt sem hann átti í persónusköpunina og síðan en ekki síst hversu svakalega vel heppnuð söngatriðin voru í verkinu. Ekki veit ég í hverju söngþjálfunin hjá henni Jórunni Lilju Jónasdóttur fólst en hvað sem hún gerði...þá virkaði það!
Að öllu þessu sögðu þá hefði styttri útgáfan af gagnrýninni getað verið eftirfarandi orð hinnar 7.ára gömlu frænku minnar sem sagði, þar sem við gengum út úr leikhúsinu eftir frumsýninguna: ,,Það var svo gaman, mér fannst bara allt í leikritinu svo skemmtilegt og ekkert leiðinlegt”!
BRAVÓ...Árni Grétar!
BRAVÓ...Leikfélag Vestmannaeyja!
Takk fyrir mig og okkur,
Helena Pálsdóttir